Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kar z zastosowaniem dozoru elektronicznego oraz nałożonych w związku z nimi obowiązków wykonuje sądowy kurator zawodowy.
Zakres kompetencji i obowiązków kuratorów sądowych dotyczących wykonywania kar, środków karnych i środków zabezpieczających z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego został unormowany:
- ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1997 r. Nr 90 poz. 557 z późn. zm.)
- oraz wydanymi na podstawie tej ustawy rozporządzeniami wykonawczymi.
Ustawowo wyodrębnione zostały trzy formy stosowania Systemu Dozoru Elektronicznego:
- dozór stacjonarny do kontroli przebywania skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu,
- dozór mobilny do kontroli bieżącego miejsca pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa,
- dozór zbliżeniowy do kontroli zachowania przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd.
Sądowy kurator zawodowy, realizując czynności związane z kontrolą wykonywania kary, środka karnego lub środka zabezpieczającego w systemie dozoru elektronicznego, dokonuje oceny zachowania skazanego, uwzględniając w szczególności:
- przestrzeganie przez skazanego porządku prawnego;
- przestrzeganie przez skazanego obowiązków związanych z wykonywaną karą;
- stosunek skazanego do organów uprawnionych do wykonywania orzeczenia.
Podstawowym zadaniem sądowych kuratorów zawodowych w tym obszarze jest:
- kontrolowanie ścisłego wykonywania przez skazanego obowiązków i poleceń, udzielanie pomocy w readaptacji społecznej skazanego,
- pozyskiwanie informacji o skazanym w zakresie jego sytuacji rodzinnej, socjalnobytowej,
- dokonywanie oceny zachowania skazanego w zakresie przestrzegania przez niego porządku prawnego, obowiązków związanych z wykonywaną karą,
- powiadamianie sądu o każdym przypadku naruszenia przez skazanego porządku prawnego lub nałożonego na skazanego obowiązku, w szczególności o popełnieniu przez skazanego przestępstwa lub przestępstwa skarbowego,
- składanie stosownych wniosków,
- podejmowanie decyzji w przedmiocie zmiany harmonogramu odbywania kary,
- udzielanie zezwoleń na opuszczanie przez skazanego miejsca wykonywania dozoru elektronicznego na okres nie dłuższy niż 7 dni,
- wyrażanie zgody na odinstalowanie rejestratora przenośnego lub usunięcie nadajnika z uwagi na zagrożenie zdrowia lub życia ludzkiego.
W trakcie wykonywania dozoru elektronicznego, w zakresie czynności prawno-technicznych, kuratorzy sądowi współpracują z sędzią, Podmiotem Dozorującym i podmiotem prowadzącym Centralę Monitorowania.